اسدالله افلاکی:/ معاون انسانی محیط‌زیست با اعلام اینکه پالایشگاه بهشهردر 10کیلومتری تالاب میانکاله و منطبق با استاندارد یورو5 ساخته می‌شود، گفت: با به‌کارگیری استاندارد یورو5 آلاینده‌ها به حداقل ممکن می‌رسد ضمن اینکه پالایشگاه با ارتفاع 2متر از سطح زمین احداث و زمین کاملا ایزوله می‌شود همچنین سیستم دفع فاضلاب راه‌اندازی می‌شود و در نتیجه خطری میانکاله را تهدید نمی‌کند اما کارشناسان و فعالان محیط‌زیست نظردیگری دارند.

محمد کاشانی، فعال محیط‌زیست در این‌باره به همشهری گفت: براساس آنچه در سایت اتحادیه اروپا وجود دارد استاندارد یورو 5 مربوط به آلاینده‌هایی است که از خودرو خارج می‌شود. این استاندارد وسایل نقلیه‌ای را شامل می‌شود که وزنشان از 3500کیلوگرم تجاوز نکند و حداقل 4چرخ داشته باشند و سرعت آنها 50کیلومتر در ساعت باشد. این استاندارد حتی ماشین‌آلات سنگین راهسازی‌ و کارخانجات را شامل نمی‌شود و ارتباطی با پالایشگاه ندارد و تنها ارتباط آن با پالایشگاه مربوط به گازوئیل و بنزینی است که در پالایشگاه تولید می‌شود. این اطلاعات با یک جست‌وجوی ساده اینترنتی قابل دستیابی است.

وی افزود: برای احداث پالایشگاه در کشورهای توسعه یافته، مجری طرح قبل از هرگونه فعالیت اجرایی، کار تحقیقاتی جامع و کاملی را مطابق با معیارها و استانداردهای زیست محیطی برای مکانیابی انجام می‌دهد و پس از مکانیابی، اعلام می‌کند که احداث پالایشگاه باعث چه عوارضی می‌شود ضمن آنکه مشخص می‌کند با استفاده از تکنولوژی‌های مختلف تا چه اندازه می‌تواند عوارض منفی ناشی از احداث پالایشگاه را پس از راه‌اندازی کاهش دهد. حال پرسش این است که براساس کدام مطالعه علمی محل پالایشگاه تعیین و تا چه حد این معیارها در مکان‌یابی لحاظ شده است؟

این فعال محیط‌زیست خاطرنشان کرد: بحث آلایندگی پالایشگاه فقط به گاز و آلاینده‌های متصاعد شده از آن محدود نمی‌شود بلکه باید درنظر داشته باشیم که مکان مورد نظر برای احداث پالایشگاه بهشهر منطقه‌ای است که در آنجا عمق دسترسی به آب 20سانتی‌متر است با این وصف، براساس کدام تکنولوژی می‌خواهند از نشت نفت و نفوذ آلاینده‌های ناشی از آن به اراضی منطقه جلوگیری کنند؟

احداث پالایشگاه توجیهی ندارد

علیرضا صاحبی که یک دهه فعالیت در اموراجرایی مرتبط با شرکت‌های نفتی را در پیشینه خود دارد در باره پالایشگاه بهشهر به همشهری گفت: در کشورهای توسعه یافته، ساخت پالایشگاه و به‌طور کلی راه‌اندازی کارخانجات صنعتی مبتنی بر ضوابط و معیارهای خاص زیست محیطی است. برهمین اساس هرگز کنار یک سایت بین‌المللی نظیر میانکاله پالایشگاه احداث نمی‌شود و نهادهای متولی استاندارد هیچگاه بر ساخت پالایشگاه در فضایی نظیر میانکاله صحه نمی‌گذارند و رزومه خودشان را خدشه‌دار نمی‌کنند. این مدرس دانشگاه افزود: اگر قرار است این پالایشگاه احداث شود شایسته آن است که سازمان حفاظت محیط‌زیست، تیمی متخصص و مجرب انتخاب کند تا این تیم براساس ضوابط تایید شده جهانی موضوع را ارزیابی کنند. به گفته وی پالایشگاه یکی از مخرب‌ترین واحدهای صنعتی با بالاترین میزان آلودگی است که نه‌تنها باعث آلودگی هوا می‌شود که پسماندهای آن روی آب‌های زیرزمینی اثرات زیانباری دارد. صاحبی خاطرنشان کرد: ساخت پالایشگاه بهشهر به‌عنوان یک پروژه تعریف شده، جزئی از یک برنامه است که بهتر است مشخص شود براساس کدام برنامه می‌خواهند این پالایشگاه را احداث کنند؟ راه‌اندازی پالایشگاه در جوار یک تالاب بین‌المللی، باعث از بین رفتن قبح قضیه می‌شود و در واقع روالی را بنیان می‌گذارد که براساس آن، رفته‌رفته راه اندازی صنایع ناهمگون با منطقه را به روندی عادی و معمول تبدیل می‌کند؛ این رویکرد بسیار خطرناکی است که زیستبوم‌های منطقه را به‌شدت تهدید می‌کند.

این عضو هیات علمی گفت: یکی از توجیهات راه‌اندازی این پالایشگاه ایجاد اشتغال است و این درحالی است که هم اکنون شرکت‌های متعددی نظیر شرکت امیرآباد- که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های پایانه نفتی است- همچنین شرکت نیروگاه، حفاری شمال و شرکت نفت خزر در منطقه فعال بوده اما اغلب، نیروهای این شرکت‌ها غیربومی هستند و سهم نیروهای بومی در این شرکت‌ها بسیار ناچیز است، حتی منشی و نگهبان این شرکت‌ها از افراد غیربومی انتخاب شده‌اند.

وی در باره تبعات احداث پالایشگاه بهشهر تصریح کرد: بیشترین میزان آلودگی مربوط به پالایشگاه‌هاست به‌ویژه پسماندهای ناشی از این صنایع خسارات جبران‌ناپذیری را سبب می‌شود. این درحالی است که میانکاله منطقه‌ای بکر با تنوع زیستی بی‌نظیر و یکی از سایت‌های تحقیقاتی است و تردیدی نیست راه‌اندازی تاسیسات نفتی باعث از بین رفتن این قابلیت‌ها می‌شود زیرا در هر نقطه‌ای از دهستان میانکاله پالایشگاه یا صنایع ناسازگار با طبیعت راه‌اندازی شود نابودی زیستبوم‌های منطقه را در پی می‌آورد و تاثیرات منفی خود را بر کل اکوسیستم‌های منطقه برجای می‌گذارد.

85درصد مخالفند

حر منصوری، مسئول انجمن دیده‌بان میانکاله هم ضمن انتقاد از بی‌توجهی به هشدارهای کارشناسان و صاحب‌نظران محیط زیست گفت: نظرسنجی اینترنتی نشان می‌دهد حدود 85درصد از بومیان تحصیل کرده منطقه دهستان میانکاله و بهشهر با احداث پالایشگاه در منطقه مخالفند. این درحالی است که هم اکنون خرید اراضی این منطقه برای احداث پالایشگاه آغاز شده و بومیان تحصیل‌کرده باوجود آنکه از فروش این اراضی منتفع می‌شوند اما بر مخالفت با این پالایشگاه اصرار می‌کنند.

این فعال محیط‌زیست افزود: دوستداران و فعالان محیط‌زیست مقیم منطقه مصرانه می‌خواهند پیش از هر اقدامی نماینده محترم بهشهر که از طرفداران جدی احداث پالایشگاه است با سایر مدیران موافق این طرح در جمع فعالان محیط‌زیست حاضر شوند و به پرسش‌های بی‌پاسخ آنها پاسخ دهند. به‌ویژه انتظار می‌رود متولیان راه‌اندازی پالایشگاه پاسخ دهند که چرا با وجود قابلیت‌های متعدد اشتغال‌زایی سازگار با طبیعت میانکاله نظیر پرورش ماهی گرمابی، دامداری سنتی و صنعتی و نیز وجود سایت‌های پرشمار طبیعی و تاریخی که می‌تواند با برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری، شرق مازندران را به قطب گردشگری کشور تبدیل کند بر ایجاد صنایع مشکل‌ساز غیر‌بومی نظیر راه‌اندازی پالایشگاه اصرار می‌کنند.